Եթէ կրկին սայթաքի դիւանագիտութիւնը…
11 Հոկտեմբեր 2020 Արցախեան ԱԶԱՏԱՄԱՐՏ-ը ընդդէմ թուրք-ադրբեջանական վայրագ պատերազմի, 15 օր անց՝ կրկին տեղափոխւեց դիւանագիտական դաշտ:30 տարի անց՝ նոյն Արցախեան ազատամարտը դարձեալ ապացուցեց, որ հակամարտութեան արդարացի լուծման հիմքը ոչ թէ ստալինա-թուրքական տարածքային դաւադիր ու շինծու բանաձեւումներն են, այլ՝ Արցախի ժողովրդի ազգային բռնաբարւած իրաւունքի՝ ազատ ինքնորոշման պահանջատիրութեան իրացումը:
30 տարի շարունակ նոյն դիւանագիտութիւնը փորձեց, ըստ ամենայնի, հաւասար նժարի վրայ դնել ոչ-համաչափ ծանրաքարեր, բայց ձախողեց, որի հետեւանքով էլ երկար տարիներ ուրւագծւած մնաց ոչ-պատերազմ, ոչ-խաղաղութիւն իրավիճակը, ապաեւ՝ 2016-ի քառօրեայ, այնուհետեւ 2020-ի տաւուշեան հակամարտութիւն, եւ… Անցնող 15-օրեայում էլ՝ թուրք-ադրբեջանական աննախադէպ ագրեսիայի շղթայազերծում…:

Եթէ վերստին նոյն դիւանագիտութիւնը սայթաքի այնպէս, որ դարձեալ հաւասար նժարների վրայ խաղաքարեր դէսուդէն անելով՝ «առեւտուր-սակարկութիւն» արվի, ապա, պէտք է փաստել, որ երիցս ձախողւելու է ու տեղը զիջելու՝ ռազմադաշտին:
Ռուսաստանի նախաձեռնութեամբ, ահա, ձեւաւորւած եւ փխրուն հրադադարի հաստատման ֆոնին նոյն Մինսկի խմբի ձեւաչափով բանակցային-դիւանագիտական քայլերը յաջողութեան երաշխիքներ կունենան, եթէ՝
ա. Յստակօրէն արձանագրւի ադրբեջանական զինուժի նախայարձակ ու ագրեսոր լինելու հանգամանքը,
բ. Արձանագրւի եւ դատապարտւի Թուրքիայի վայրագ ներգրաււածութիւնը՝ շղթայազերծւած պատերազմում,
գ. Արձանագրւի եւ դատապարտւի նոյն Թուրքիայի ուղղակի մեղսակցութեամբ ԴԱԷՇ-ական վարձկանների Ադրբեջան տեղափոխումն ու ռազմադաշտում դրանց տեղակայումը,
դ. Եւ որ ամենակարեւորն է՝ վերոգրեալ փաստերը հիմք ծառայեցնելով՝ բանակցութիւնների առանցքում առաջնահերթօրէն վերականգնել Արցախի ռազմաքաղաքական ներկայացուցիչների թէ՛ մասնակցութիւնը, որպէս լիիրաւ կողմ, եւ թէ՛ նրանց արդար ու մինչ այժմ անտեսւած ու չգործադրւած՝ ազգային ինքնորոշման անխախտ իրաւունքի վերահաստատումը, համապատասխան երաշխիքների մեխանիզների կիրառմամբ:
Այլապէս՝ հայութեան համազգային այլեւս գերզգաստացած ու գերպահանջատէր մաքառումները յանուն Արցախեան փառապանծ ազատամարտի շարունակւելու են ընդհուպ մինչեւ ռազմա-քաղաքական ու ի վերջոյ դիւանագիտական յաղթական աւարտ…
ԱԼԻՔ» ՕՐԱԹԵՐԹԻ ԳԼԽԱՒՈՐ
ԽՄԲԱԳԻՐ ԴԵՐԵՆԻԿ ՄԵԼԻՔԵԱՆ