ԼՂ հիմնահարցի լուծումը փուլային տարբերակով անընդունելի է
28 Ապրիլ 2020 ՀՅԴ Բյուրոն հենց սկզբից է հայտարարություն տարածել ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի՝ ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման վերաբերյալ արած հայտարարության մասին՝ շատ հստակ նշելով, որ ՀՀ ղեկավարությունը պետք է հայտարարի, որ բանակցային սեղանին չկա փուլային կարգավորման առաջարկ և դրանց շուրջ իրենք չեն բանակցում, չկա միջազգային ճնշում Հայաստանի նկատմամբ այդ առաջարկի շուրջ բանակցելու: Tert.am-ի հետ զրույցում նման դիտարկում արեց ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանը:
«Մենք կարծում ենք, որ հիմնահարցի լուծումը փուլային տարբերակով անընդունելի է և երբեք չի կարելի բանակցել դրա շուրջ»,- ասաց նա:
Հիշեցնենք, որ ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարել էր, որ հիմա ԼՂ հիմնախնդրի բանակցային սեղանին քննարկվում է կարգավորման փուլային տարբերակը:
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը դրան ի պատասխան նշել էր, որ հայկական կողմերի համար ընդունելի չէ կարգավորման որևէ տարբերակ, որը չի նախատեսում Արցախի ինքնորոշման իրավունքի՝ առանց որևէ սահմանափակման իրականացումը և կարող է վտանգել Արցախի ժողովրդի անվտանգությունը։
«Հայաստանի համար ընդունելի չեն դեռևս մինչև 2018թ. ներկայացված և ղարաբաղյան խաղաղ կարգավորման փուլային տարբերակ ենթադրող առաջարկները: Ավելին, 2018թ.-ից ի վեր Հայաստանը չի վարում բանակցություններ, որոնք հիմնված կլինեն փուլային կարգավորման վրա»,-«Կոմերսանտին» տված հարցազրույցում ասել էր ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը:
ՀՅԴ Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանի խոսքով՝ պաշտոնական Երևանի հավաստիացումներն առ այն, որ չեն բանակցում, իրենց մտահոգությունները չեն փարատում և վստահություն չեն ստեղծում: «Նախկինում էլ եղել են փուլային կարգավորման շուրջ քննարկումներ, և մենք նախկինում էլ շատ խիստ քննադատել ենք այդ ընթացքը»,- ասաց նա:
Նա նշեց, որ բանակցությունների հիմքում պետք է դրվեն Արցախի կարգավիճակի հարցը, նաև 1991 թվականի Արցախի հանրաքվեով և դրանից հետո տեղի ունեցած սահմանադրական հանրաքվեների կամարարտահայտման սկզբունքները: «Հարցը պետք է լուծվի ամբողջապես: Հակառակ դեպքում խոսել հարցի փուլային տարբերակով լուծման մասին՝ տարբեր երաշխիքների հիման վրա, անընդունելի է»,- ասաց նա:
Իշխան Սաղաթելյանի խոսքով՝ նախ պետք է հասկանանք, թե Ադրբեջանի զիջումը որը պետք է լինի: «Մենք այս պահին Ադրբեջանի տիրապետության տակ գտնվող տարածքներ ունենք: Արցախի մասին այսպես խոսելու և մեր պահանջները դնելու իրավունքը մենք մեր կենսագրությամբ ենք նաև վաստակել: Որևէ զիջողական տրամադրություն մեր կողմից անընդունելի է, դատապարտելի է»,- ասաց նա՝ շեշտելով՝ հարցը պետք է լուծվի համաժամակյա և համարժեք. «Այսինքն՝ մենք կարիք չունենք խոսելու փոխզիջումների մասին, քանի դեռ չգիտենք, թե դիմացինը ինչ է զիջում»:
Հարցին՝ եթե Ադրբեջանը, ըստ նրա, պատրաստ չէ փոխզիջման, ինչո՞ւ պետք է Հայաստանը գնա զիջման, Սաղաթելյանը պատասխանեց. «Ով կարծում է, որ Հայաստանը պատրաստ է, սխալվում է: Մեր գլխավոր կարգախոսն ու բանաձև հետևյալն է՝ Հայաստանն ու Արցախը պետք է զարգանան՝ առանց զիջումների: Գաղտնիք չէ, որ կան շրջանակներ, որոնք այլ գաղափարախոսություն ունեն, բայց ի ուրախություն մեզ՝ պետք է ասեմ, որ նրանք շատ չնչին փոքրամասնություն են մեր երկրում: Արցախը մենք ձեռք ենք բերել մեր արյան գնով և պետք է այն պահպանենք, պաշտպանենք և շենացնենք»,- ասաց նա:
Պատասխանելով դիտարկմանը, թե արդյո՞ք այն, որ ՌԴ արտգործնախարարն է խոսել փուլային կարգավորման տարբերակի մասին, նաև անդրադարձել հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա խնդիրների մասին, չի նշանակում, որ կա ճնշում ռուսական կողմից, Իշխան Սաղաթելյանը նշեց. «Ակնհայտ է, որ հայ-ռուսական հարաբերություններում այսօր կան ոչ հարթ իրավիճակներ, և դա շատ հաճախ պայմանավորված է մեր վարած արտաքին քաղաքականության չմտածված քայլերով և գործողություններով: Բայց դա չի նշանակում, որ լինի ռուսական, թե որևէ այլ կողմ, ունի իրավասություն այս հարցում մեր պետության վրա ճնշում գործադրելու: Սա մեզ համար համահայկական, համազգային նշանակության խնդիր է: Եթե կա նման խնդիր, մենք պետք է բոլորս միասնաբար դիմադրենք դրան»:
Անդրադառնալով նրան, թե արդյո՞ք նման իրավիճակում մենք պետք է գնանք բանակցությունների՝ Իշխան Սաղաթելյանը նշեց, որ իրենց ցանկությունն այն չէ, որ հայկական կողմը հրաժարվի բանակցություններից, բայց իրենց պահանջներն են հստակ.
«Հայկական կողմը պետք է իր օրակարգով հստակ առաջ գնա: Կլինեն ճնշումներ, սպառնալիքներ, տարբեր մոտեցումներ, չեմ բացառում, բայց ճիշտ քաղաքականության արդյունքում պետք է սխալ ճանապարհից դուրս գանք»,- ասաց նա:
Հռիփսիմե Հովհաննիսյան