Իր նպատակին հասնելու համար իշխանությունը պատրաստ է դիմել նոր ապօրինությունների
17 Մայիս 2020 Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ ՍԴ հարցը խորհրդարանում մասնակի կամ ամբողջական լուծելու համար Վենետիկի հանձնաժողով դիմելու հայտարարության և այլ հարցերի շուրջ Tert.am-ը զրուցել է ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանի հետ:- Պարո՛ն Սաղաթելյան, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը երեկ ասուլիսին հայտարարեց, որ Վենետիկի հանձնաժողով են դիմել, և քննարկվում է ՍԴ հարցը որևէ բանաձևով՝ մասնակի կամ ամբողջական խորհրդարանում լուծելու հարցը: Ի՞նչ է իրենից ենթադրում մասնակի կամ ամբողջական լուծել ՍԴ հարցը խորհրդարանում:

– Սա ենթադրում է, որ իշխանությունը չի հրաժարվել Սահմանադրական դատարանը նվաճելու իր մտադրությունից և փնտրում է ելքեր՝ իր նպատակին հասնելու համար: Ինչպես բազմիցս ենք համոզվել, այդ նպատակին հասնելու համար իշխանությունը պատրաստ է դիմել նոր ապօրինությունների:
– Կարծիք կա՝ վարչապետը հանրաքվե չի ցանկանում անցկացնել, քանի որ չի կարող անհրաժեշտ թվով կողմ ձայն հավաքել հանրաքվեին և այդ պատճառով է գնացել արտակարգ դրության երկրացմանը: Հավանական համարո՞ւմ եք այս տարբերակը:
– Ակնհայտ էր, որ մինչև համավարակն էլ հանրաքվեի՝ իրենց համար դրական արդյուքն ապահովելը արդեն իսկ խնդիր էր: Իսկ հիմա, երբ ևս մեկ անգամ փաստվեց, որ իշխանությունները հատկապես հակաճգնաժամային իրավիճակում կառավարման ընդունակ չեն, և գնալով հասունանում են հասարակական դժգոհությունները, այս իրավիճակում իշխանությունը, բնականաբար, խուսափելու է հանրաքվեից և փորձելու է գտնել այլ միջոցներ: Իշխանության հիմնական նպատակն է ունենալ սեփական խամաճիկ Սահմանադրական դատարան, և ամեն ինչ անում են՝ այդ նպատակին հասնելու համար:
– Իշխող ուժը հանրաքվե անցկացնելու ԱԺ որոշումը չէր ուղարկել Վենտիկի հանձնաժողով, հիմա ինչը փոխվե՞ց ըստ Ձեզ, արդյո՞ք այն, որ պատասխանատվությունը հանրաքվեով ընկնում էր ժողովրդի վրա, իսկ հիմա մեկ այլ մարմին է պետք՝ իրենց ապահովագրելու համար:
Քանի որ իշխանությունների գործողությունների մեջ տրամաբանություն գտնելը շատ դժվար է, ես հիմա չեմ փորձում այդ տրամաբանությունը գտնել: Այո, սկզբում խորհրդարանի միջոցով էին ցանկանում հարցը լուծել, հետո որոշեցին հանրաքվե անել, հետո ասում էին՝ սահմանադրական փոփոխությունները տեղի են ունենալու 3-4 տարի հետո, հիմա ասում են՝ մյուս տարի տեղի կունենան: Այսինքն՝ ակնհայտ է, որ հերթական անգամ չեն կողմնորոշվում, որովհետև իրական դատական համակարգի և սահմանադրական բարեփոխումներ իրականացնելու խնդիր իրենց առջև դրված չէ. իրենք ունեն մեկ հիմնական նպատակ՝ ուժեղացնել իրենց իշխանությունը, և բոլոր գործողությունները տեղավորվում են այս հիմնական նպատակից ելնելով: Հետևաբար, անընդհատ ու նաև հաշվի առնելով իրենց մտավոր, մանսագիտական և այլ կարողությունները, նաև իրավիճակից հախուռն բխող գործողությունները, հաճախ չեն կողմնորոշվում իրենց գործողությունների մեջ, դրա համար շատ դժվար է տրամաբանություն գտնել և մեկնաբանել իրենց քայլերի հերթականությունը:
Բացի այդ, ես չեմ կարծում որ Վենետիկի հանձնաժողովը կմիանա իշխանությունների ապօրինությունների պատասխանատվությանը, և ես չեմ կարծում, որ իրենք կարող են այս ապօրինությունը, որ ցանկանում են թույլ տալ, ինչ-որ մեկի վրա գցել, որովհետև այս բոլոր գործողությունների պատասխանատուն իրենք են:
– Վարչապետը հայտարարել է, որ քննարկվում է նաև Սահմանադրական դատարանի ինստիտուտը վերացնելու և Գերագույն դատարան ունենալու հարցը: Դրա համար, սակայն, անհրաժեշտ են են մի շարք գործողություններ՝ սկսած նախաքննական, հետաքննական մարմիններից մինչև դատական բոլոր տեղերում պետք է փոփոխություն արվի, սակայն այս ամենը չկա և միանգամից խոսվում է Գերագույն դատարան ստեղծելու հարցը, սա ի՞նչ վտանգներ կարող է ունենալ:
– Ես հենց սա էի ասում՝ տեսնելով իշխանության վերջին երկու տարվա գործողությունները, կարող ենք փաստել, որ իրենք համակարգային, արմատական և որևէ լուրջ բարեփոխում իրականացնելու պատրաստ չեն, տարրական հարցեր չկարողնաալով լուծել՝ գնալ նման գլոբալ փոփոխության, դրան ես չեմ հավատում և չհավատալու ամբողջ հիմքերն ունեմ: Իրենք պետք է այստեղ անկեղծ լինեն և ասեն, որ իրենց պետք է ընդամենը մեկ բան՝ սեփական խամաճիկ, իրենց որոշումներն անվերապահորեն կատարող ՍԴ, և դրան հասնելու համար ինչ անուն ասես՝ կհորինեն, ինչ նպատակ ասես՝ կդնեն դրա տակ, իրենց ուզածին հասնելու համար: Իրենց խորքային նպատակը իսկական իրավական արդյունավետ դատական համակարգ ունենալը չէ, իրական նպատակը սեփական դատական համակարգ ունենալն է, և դրա անունը կդնեն Գերագույն դատարան կամ մեկ այլ բան, սա արդեն կարևոր չէ: Կարևորն այն է, որ մենք չպետք է թույլ տանք, որ իշխանությունը ապօրինի, հակասահմանադրական քայլերի միջոցով ամբողջ դատական, իրավական համակարգը ձևախեղի, աղավաղի՝ հանուն իր իշխանության ամրապնդման: Իսկ թե ինչպես պետք է թույլ չտալ, դրա համար կան գործիքակազմեր, կան ընդդիմադիր քաղաքական ուժեր, անհատներ, գործիչներ և վերջապես ամենակարևորը՝ ժողովուրդ, որն արդեն շատ պարզ գնահատում է իրավիճակը և հասկանում է իշխանության գործողությունների իրական նպատակը։