Տնտեսությունը նստած է հանքարդյունաբերության ասեղի վրա, իսկ հանքարդյունաբերության աճից օգտվում են մի խումբ մարդիկ
02 Օգոստոս 2020 2019-ի ընթացքում հանքահումքի արտադրանքի տեսակարար կշիռը մեր ՀՆԱ-ի մեջ մոտ 30 տոկոս է կազմում, այս տարվա ցուցանիշները փաստում են, որ այս 30 տոկոսը ավելի է աճելու։ Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյան՝ անդրադառնալով արդյունաբերության մեջ հանքարդյունաբերության մեծ տեսակարար կշիռ կազմելուն։Նա հայտնեց, որ արդյունաբերությունը աճել է 1,5 տոկոսի չափով, որը ապահովել է ի հաշիվ հանքարդյունաբերության, և ոսկերչությունը 26,5 տոկոսով է աճել, ինչը նշանակում է, որ մեր արդյունաբերության աճը հիմնական պայմանավորված է մետաղների արդյունահանմամբ և արտահանմամբ։

«Մենք գնալով ավելի ու ավելի ենք մեծ կախվածություն ունենում պղնձի և մոլիբդենի արդյունահանումից և արտահանումից»,-ասաց նա։ Սուրեն Պարսյանը հիշեցրեց, որ 2020-ի մարտի վերջին պղնձի գինը իջել էր՝ կազմելով 4700 դոլար, այնինչ մեր պղինձ արտահանող ընկերությունների համար հինգ հազար դոլարն է, որ ինքնածախսածածկում է ապահովում, այնուհետև ապրիլ, մայիս ու հունիս ամիսների ընթացքում պղնձի գինը կտրուկ ավելացավ, ինչը պայմանավորված էր Չինաստանի տնտեսության արագ տեմպերով վերականգնման հետ և պղնձի գինը 4700-ից արդեն կազմում էր 6500 դոլար։
«Դա բնականաբար իր ազդեցությունը թողեց արտահանվող պղնձի ծավալաների վրա, ներկայումս մեծ ծավալներով արդյունահանվում և արտահանվում է պղինձ»,-ասաց նա։ Տնտեսագետը նկատեց, որ այս տարի վերագործարկվեց Թեղուտը, որը ևս ապահովում է լրացուցիչ պղնձի արտահանում և արդյունահանում, իակ մեր տնտեսությունը ավելի ու ավելի մեծ կախվածություն է ունենում պղնձից, հանքանյութից։
«Միանշանակ դա բացասական միտում է, քանի որ այս կառավարության գործունեության ծրագրում նախատեսված է, որ մեր տնտեսությունը պետք է դիվերսիֆիկացվեր և գիտատար արտադրությունները ընդլայնվեին, բայց ճիշտ հակառակն է տեղի ունենում, մենք դրանով ավելի մեծ կախվածություն ունենք հանքարդյունաբերությունից»,-ասաց նա։
Սուրեն Պարսյանը հայտնեց, որ արյունաբերական ընդհանուր արտադրանքի մեջ, եթե 2019-ին հանքարդյունաբերության տեսակարար կշիռը 17,6 տոկոս էր կազմում, հիմա 20 տոկոս է կազմում ։
Ինչ վերաբերում է դիտարկմանը, թե վարչապետը իշխանության գալուց հետո կարևոր էր համարում հանքարդյունաբերությամբ տնտեսություն չպահելը, տնտեսագետն ասաց, որ ճիշտ հակառակն է տեղի ունենում։ «Տնտեսությունը նստած է հանքարդյունաբերության ասեղի վրա, և դրա արդյունքում մենք ավելի մեծ կախվածություն ենք ունենում այս ոլորտից և բնականաբար այս արդյունահանումը տեղի է ունենում առանց պլանավորման, առանց սահմանափակումների, և ըստ էության այդ արդյունահանումը իրականացվում է հաջորդ սերունդների հաշվին»,-ասաց նա։
Նա նշեց, որ թեև մենք խոսում ենք կայուն զարգացման մասին, որը ենթադրում է, որ ներկա սերունդը չպետք է սահմանափակի հաջորդ սենդին օգտվելու իրավունքը օգտակար հանածոներից, կանաչ բնությունից, բայց հանքարդյունաբերության այս անընդհատ ընդլայնումը բերում է նրան, որ սահմանափակվում է հաջորդ սերնդի օգտվելու հնարավորությունը։
«Նախկինում, ինչպես նաև հիմա արդյունաբերության աճից օգտվում են մի խումբ անձիք, խոշոր կապիտալիստները և դրա ազդեցությունը ազգաբնակչության կենսամակարդակի վրա բավականին քիչ է։ Այսինքն սա ևս մեկ անգամ փաստում է, որ մեր տնտեսական աճը կամ նույն հանքարդյունաբերության աճը ներառական չէ, և դրանից չի օգտվում հասարակության մեծ մասը։ Ի հաշիվ հանքարդյունաբերության աճի՝ մենք չենք կարող լուծել բնակչության կենսամակարդակի և սոցիալական խնդիրները»,-ասաց նա։