«Հայկական ժամանակը» և խոսքի ազատությունը
05 Սեպտեմբեր 2019 ԷԴԻԿ ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆՔարոզչություն կարող ես անել տարբեր, այդ թվում և ամենաճղճիմ ձևերով ու մեթոդներով, ընդհուպ՝ մոռանալով դիրք ու կարգավիճակ:
«Հայկական ժամանակն», անշուշտ, շարքային լրատվամիջոց չէ այսօր: Հաշվի առնելով ՀՀ վարչապետի ընտանիքին շատ մոտ կանգնած լինելու անհերքելի փաստը, կարելի նույնիսկ ասել, որ այս թերթը համարյա պետական լրատվամիջոց է և, ըստ մեր պատկերացումների, պարտավոր է առնվազն կեղծ տեղեկատվություն չտարածել և գոտկատեղից ներքև քարոզչություն չանել: Դասականը կասեր՝ սիրուն չի:
Հասկանալի է, որ «Հայկական ժամանակը» չէր կարող անտարբեր անցնել ՀՀ երկրորդ նախագահի ծննդյան օրվա կապայցությամբ ստացված շնորհավորանքների կողքով, մանավանդ, որ այդ օրը իշխանությունն էլ, բանուգործը թողած, համակ ուշադրությամբ էր հետևում, թե ով և ինչպես է շնորհավորում Քոչարյանին: Ստույգ չեմ կարող ասել, թե ինչո՞ւ էին այդ օրը ակտիվացել նաև Քոչարյանին շնորհավորել չցանկացողները, բայց նրանք մի անբացատրելի ջանասիրությամբ էին լծվել շնորհավորողներին փնովելու և նրանց շնորհավորական ուղերձները ծաղրելու գործին: Պե՞տք էր, արդյոք, նման բան անել, մանավանդ որ առջևում բազմաթիվ ծնունդներ ու ծննդյան օրեր կան, և, մարդ ես, մեկ էլ տեսար մի օտար երկրի ղեկավար էլ լավ առիթով ջերմ խոսքեր փոխանցի, ենթադրենք՝ Նիկոլ Փաշինյանին: Քոչարյանի կողմնակիցներն, ինչ է, պետք է նախանձից պայթե՞ն, դնեն ու հատիկ-հատիկ քննարկե՞ն, թե ինչու սա այս ասաց, նա այսպես գովերգեց, մյուսն այսքան մեծարեց Փաշինյանին: Ասելս այն է, որ տգեղ նախադեպեր չստեղծենք, սերունդներին չծանրաբեռնենք ատելության բեռով ու չխանգարենք, որ հանդուրժողականությունը վերջապես կայանա հայաստանյան իրականության մեջ:
Իսկ հիմա գանք բուն ասելիքին: «Հայկական ժամանակ» թերթը, ինքնատիրապետումն ակնհայտորեն կորցրած, մի «շառաչուն» հրապարակում էր արել Ռոբերտ Քոչարյանի ծննդյան օրվա կապակցությամբ և, ինչպես ասում են, «տեղն էր դրել» ԼՂՀ գործող պաշտոնյաներին, որոնք «համարձակվել էին» իրենց շնորհավորական խոսքում «չափն անցնել»: «Ինչ վերաբերում է Ռոբերտ Քոչարյանի հասցեին հնչած շնորհավորանքներին, ապա զուտ մարդկայնորեն դա, իհարկե, հասկանալի է. ԼՂՀ գործող պաշտոնյաներից շատերը նրա հետ ճանապարհ են անցել եւ նրան համարում են իրենց ընկերը։ Եվ շատ նորմալ կընկալվեր, եթե ընկերները ծննդյան օրվա առթիվ շնորհավորեին նրան՝ մաղթելով, ասենք, քաջառողջություն, երկար տարիների կյանք, շուտափույթ ազատ արձակում եւ այլն։ Բայց երբ շնորհավորական ուղերձները հեղեղված են, ասենք, «դժվար է գերագնահատել Ձեր ավանդը…» կամ «Ձեր անուրանալի ներդրումը պետականության կայացման գործում» ճոռոմ արտահայտություններով, սա արդեն լուրջ հարցեր է առաջացնում»,- գրել է «ՀԺ»-ն՝ ըստ երևույթին անակնկալի գալով շնորհավորական ուղերձների քանակից ու որակից: Բանն այն է, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի շկոլայի կարկառուն ներկայացուցիչներից մեկը՝ ՀԱԿ փոխնախագահ Արամ Մանուկյանն արդեն հասցրել էր ավետել, որ, իբր, «Քոչարյանն ընկերներ չունեցող մարդ է»: Թե որտեղի՞ց նրան այդ տեղեկությունը, ոչ ոք չգիտի, փոխարենը փաստերը միանգամայն հակառակի մասին խոսեցին, և հանկարծ պարզվեց, որ հանրահայտ շկոլայի այն թեզը, թե Քոչարյանը որևէ հենարան չունի, մեղմ ասած՝ հօդս ցնդեց: Մենք հենց սրանով ենք պայմանավորում «ՀԺ»-ում առաջացած անհարկի իրարանցումը, այլապես ինչո՞ւ պետք է Նիկոլ Փաշինյանի ընտանիքին պատկանող թերթը ավելորդ ուշադրություն կենտրոնացներ մի այնպիսի երևույթի վրա, ինչպիսին նախկին նախագահի ծննդյան օրն է:
Խնդրո առարկա հրապարակման մեջ աչքի է զարնում թերթի տենդենցիոզությունը, որն, առհասարակ, մերժելի է, եթե խոսքը ԶԼՄ-ի մասին է: Թիրախավորել են հատկապես Արցախի ղեկավարներին, թեև, օրինակ, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի շնորհավորական ուղերձում Ռոբերտ Քոչարյանի անցած ճանապարհի գնահատականներն անհամեմատ ավելի բարձր էին, իսկ աշխարհաքաղաքական առումով՝ ավելի ընդարձակ, քան Հայաստանն ու Արցախը միասին վերցված: Եվ ուրեմն՝ հարց է առաջանում. հարգելի «ՀԺ», Պուտինի «ճոռոմ արտահայտությունները» թողած՝ Քոչարյանի ընկերների շնորհավորանքների՞ց եք «կախվել»: Ի դեպ, Ռոբերտ Քոչարյանին ջերմորեն շնորհավորել է նաև Սերժ Սարգսյանը՝ չմոռանալով նույն ջերմությամբ ցեխը կոխել գործող իշխանությանը: «ՀԺ»-ն, սակայն, դա «չի նկատել» և, կրկնում եմ, կառչել է բացառապես Արցախի ղեկավարների օձիգից:
Գրել են. «Որովհետեւ ստացվում է, որ ԼՂՀ իշխանությունները փառաբանում են մեկին, որը Հայաստանում մեղադրվում է սահմանադրական կարգը տապալելու մեջ, այդ գործով կալանավորված է, եւ որը Հայաստանի (վստահաբար՝ նաեւ Արցախի) ժողովրդի բացարձակ մեծամասնության կողմից ընկալվում է որպես պետականությանն ահռելի վնասներ հասցրած հանցագործ, որի տեղը բանտում է»: Համաձայնեք, որ այս երկարաշունչ նախադասության մեջ միակ ճշմարտությունն այն է, որ Ռոբերտ Քոչարյանն կալանավորված է, իսկ մնացած լոլոները ենթադրությունների շարքից են՝ մեղադրանք, ժողովրդի բացարձակ մեծամասնության ընկալումներ և այլն: Այս տեմպով «ՀԺ»-ն մի օր էլ կարող է գրել, որ ժողովրդի բացարձակ մեծամասնությունն ըկալել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը բացահայտել է մարտի 1-ը, վերացրել է կոռուպցիան, անկախացրել է դատարանները և այլն:
Կա մտածողության մի տեսակ, որից ծնված մտքերը, սովորաբար, զավեշտալի են լինում: Ահավասիկ, դրա ապացույցը. «ԼՂՀ իշխանությունները ոչ միայն անուղղակիորեն իրենց անվստահությունն են հայտնում Հայաստանի դատաիրավական համակարգին, այլեւ արհամարհում են Հայաստանում իշխող հանրային կարծիքը։ Սա իսկապես մտահոգիչ է, որովհետեւ երբ ԼՂՀ գործող իշխանությունները դիֆերամբներ են ձոնում Ռոբերտ Քոչարյանին, դրա արդյունքում փոխվում է հասարակության վերաբերմունքը ոչ թե Քոչարյանի, այլ ԼՂՀ իշխանությունների նկատմամբ։ Իսկ դա շատ վտանգավոր է հատկապես հիմա, երբ մեզ Հայաստան-Արցախ միասնությունը պետք է առավել, քան երբևէ»: Ստիպված եմ ասել, որ այդ նույն ԼՂՀ ղեկավարների միջնորդությամբ ՀՀ «դատավարական համակարգը» մի անգամ ազատ արձակեց Ռոբերտ Քոչարյանին, բայց հաջորդ իսկ օրը ՀՀ իշխանությունները հարձակվեցին դատարանների շենքերի և դատավորների վրա, թեև չունեին դրա իրավունքը: Քոչարյանին կրկին կալանավորեցին դրանից հետո: Հիմա, հարգելի «ՀԺ», ի՞նչ եք հրամայում, որ անեն ԼՂՀ ղեկավարները՝ հարգե՞ն մի «դատավարական համակարգ» որ Փաշինյանի մատի ցուցումով է որոշումներ կայացնում:
Եվ վերջապես, չի կարելի կորցնել իրականության զգացումն ու թելադրել, թե ինչ պետք է ասեն ու գրեն մարդիկ: Ո՞ր դարն է այսօր, նայե՞լ եք օրացույցին: