ՀՅԴ
Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն պաշտոնական կայք arfd.am
Skip to content
ՀՅԴ

ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ

ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ

  • ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ
    • Պատմություն
      • Պատմական ակնարկ
      • Կարևոր իրադարձություններ
      • գործիչներ
    • Ծրագիր
    • Կանոնագիր
    • Ընդհանուր ժողովներ
    • Կազմակերպական կառույց
      • ՀՅԴ Բյուրո
      • Հայաստան
        • Գերագույն մարմին
        • Տարածքային կառույցներ
        • ԱԺ խմբակցություն
        • ՀՅԴ-ն գործադիրում
      • Արցախ
      • Կազմակերպական շրջաններ
      • Երիտասարդական/ուսանողական
    • Հիմնարկներ և գրասենյակներ
    • Ուղեկից միություններ
    • Միջազգային համագործակցություն
  • ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
    • Լրահոս
    • Հայտարարություններ
    • Հոդվածներ
  • ՄԱՄՈՒԼ
    • «Դրօշակ» պաշտոնաթերթ
    • Լրատվամիջոցներ
  • ՇՏԵՄԱՐԱՆ
    • Գրադարան
    • Տեսադարան
    • Ձայնադարան
    • Լուսանկարներ
    • Թանգարան
    • Արխիվ
  • ՀԵՏԱԴԱՐՁ ԿԱՊ
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram
    • Դաս
    • Նոր
  1. ԳԼԽԱՎՈՐ ԷՋ
  2. ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
  • Հոդվածներ

Սիմոն Զաւարեան՝ Աշխարհիկ Սուրբը

15 Հոկտեմբեր 2017

1913 թուականի Հոկտեմբեր 15ին, իր բնակարանէն դէպի «Ազատամարտ» օրաթերթի խմբագրատան ճամբուն վրայ, Պոլսոյ Աշխատանքի Տան առջեւ յանկարծամահ ինկաւ մեծ հայ մը, անզուգական յեղափոխական մը եւ բարոյակեդրոն Դաշնակցական մը։ Ան կը կրէր մեր մեծագոյն սերունդի օրհասական մաքառումներու, տառապանքի եւ նահատակութեան ամէնէն հնչեղ, ամէնէն սիրուած եւ ամէնէն նուիրական անունը՝ ՍԻՄՈՆ ԶԱՒԱՐԵԱՆ։
Հնչեղ անուն մը, որուն միակ հոմանիշները հանդիսացան ու կը շարունակեն հանդիսանալ գործ եւ աշխատանք, գաղափարականութիւն եւ նուիրում։
«Խօսքը առանց գործի մեռեալ է»։ Այս խորագրութեամբ կը գրէր ան իր վերջին յօդուածը «Ազատամարտ»ի մէջ, իր եղերական մահէն ուղիղ երեք օր առաջ։ Ապա կը շարունակէր, «Ոչ մի տեղ, կարծեմ, հանդէսները, ճառերը, թափօրները, ցոյցերը, արտաքինը՝ չեն խաղում այն դերը, ին՜չ որ մեր հայերի մէջ…։ Չափը, կշիռը, հետեւողականութիւնը եւ իրական արժէքի գնահատութիւն չունին մեզի համար, այլ օրուայ տրամադրութիւնը, նայելով, թէ ո՞վ աւելի ճարպիկ է այս կամ այն ձեւի հանդէս, ճառախօսութիւն, թմբկահարութիւն կազմակերպելու»:

Ահաւասիկ այդ օրուան մեր հաւաքական կեանքի մասին Զաւարեանական խորաթափանց ախտաճանաչում մը, որ կը մնայ ի զօրու եւ այժմէական նաեւ ներկայիս։
Իր անհուն հայասիրութեան, անկեղծ ընկերասիրութեան, բարոյականի խոր հասկացողութեան, յեղափոխականի աննկուն նկարագրին եւ անհատնում նուիրումին համար մեր ժողովուրդը, իր գաղափարական ընկերները ու նաեւ հակառակորդները իրեն անուանեցին «աշխարհիկ սուրբ»ը։
Սակայն, Սիմոն Զաւարեան միայն «աշխարհիկ սուրբ» չէր։ Ան տիպար մտաւորականն էր, հայու կատարելատիպը, որ խորհելու, խորհրդածելու եւ զգալու իր բնական տարերքին հետ կը ձգտէր ու կը գործէր։

Ան նաեւ «զինուոր սուրբ»ն էր։ Ինքզինք քարացած սկզբունքներով կամ քրիստոնէական սին խոնարհութեամբ չէր սնուցանէր։ Ան կռուող էր, մարտնչող ու գործող միանգամայն։ Ան «զինուոր սուրբ»ն էր յեղափոխութեան եւ հայութեան ազգային ազատագրական պայքարին։
Իր հետեւողական աշխատանքով եւ մանաւանդ իր բարոյականով, Հայկական Յեղափոխութեան երկունքի օրերէն սկսեալ Սիմոն Զաւարեան հմայք ու կորով ներմուծեց հայ գաղափարական երիտասարդներու սրտին։ Մարգարէական իր ներշնչումներովն ու անձնուիրութեամբ, համեստ եւ անշահախնդիր ոգիով, ան կը ներկայանար շարունակ անտէր ու անտիրական հայութեան, կը վազէր դէպի գիւղն ու հիւղակը, կը բոցավառէր մեր ազգային ազատագրական պայքարը, միշտ իր հոգին փոթորկող միեւնոյն նշանաբանով՝ «Խօսքը առանց գործի մեռեալ է»։

Իր բեղմնաւոր, անհանդարտ եւ անսպառ կորովով զեղուն կեանքը կը ձգտէր արդարութեան եւ ազատութեան գաղափարի իրագործման։ Այս կեանքը սէր եւ պաշտամունք կը տածէր ճնշուածին, զրկեալին եւ հարստահարեալին։

Սիմոն Զաւարեան Հ. Յ. Դաշնակցութեան հիմնադիր մէկ անդամը չէր միայն։ Միայն Դաշնակցութեան խիղճը չէր։ Աւելին էր։ Ան հայ ժողովուրդի խիղճն էր։ Ինչպէս Արշակ Չօպանեան կը նկարագրէ, «Զաւարեան ուրիշ ոչինչ էր, եթէ ոչ նոյնինքն հայ ժողովուրդը իր բարոյական լաւագոյն տարրերուն մէջ խտացած, համադրուած, խորհրդանկարուած։ Ծայրայեղ զգայնութիւն, պարզ ու խորին անկեղծութիւն, ժողովրդասիրութիւն, ազատասիրութիւն, առաջդիմասիրութիւն, անվհատ եւ անխոնջ աշխատասիրութիւն, գաղափարի մը համար յօժարակամ յանձն առնուած չարաչար ու անվերջ զոհաբերութիւն, ասոնք էին Զաւարեանի յատկութիւնները»:

Կա՛մ կատարեալ կամ երբեք։ Այս եղաւ հիմնական յատկանիշը Զաւարեանի գաղափարական հանգանակին եւ գործունէութեան ուղեգծին։ Չկայ միջին ճամբայ, կա՛մ կատարեալ կամ երբեք։ Ինչպէս նաեւ չկան ներելի խոտորումներ եւ վրիպումներ անոնց համար, որոնք կը հաւատան արդարութեան իտէալին եւ այդ իտէալին համար հասարակութեան առաջնորդները կը հանդիսանան։

Այդ իտէալին հաւատացողը, քարոզիչը եւ գործիչն էր Զաւարեան։ Ամէնէն առաջ ի՛նք կը գործադրէր իր պաշտպանած սկզբունքները, իր անձին օրինակով։ Այսպէս էր որ ինքզինք ենթարկեց զրկանքներու եւ ընծայեց զոհողութեան ասպարէզին։ Համեստ ու անփառասէր էր, ատելով հարստութիւնը իբրեւ ընկերութեան ու անհատի անբարոյականացման փորձիչ միջոցը։ Նուիրեց ինչ որ կրնար, իր բոլոր մտածումները, իր լաւագոյն կարողութիւնները, ե՛ւ իր գործը եւ իր կեանքը՝ իր սիրած ժողովուրդին, իր պաշտած հայրենիքին։ Իրեն համար ժողովուրդին ծառայելը դրամով չէ, ճիշդ այնպէս ինչպէս իր իսկ բառերով «յեղափոխութիւնը դրամով չէ»։

Այս իրողութեան գիտակցութեամբ, Երուանդ Օտեան կը հաստատէր, «… Զաւարեան Դաշնակցականէ աւելի Հայ մըն էր եւ Հայէ մը աւելի մարդ մը, միայն այն Տիպար Մարդերէն, որ բնութիւնը կը ստեղծէ, իբրեւ օրինակ ծառայելու համար մեզի եւ որոնցմէ, ափսոս, չենք կրնար օգտուիլ յաճախ»։
Զաւարեան գործի մարդ էր։ Քառորդ դար ան եղաւ կեդրոնական դէմքերէն մեր ազատագրական պայքարի գաղափարականացման, տարածման, ծրագրման եւ գործադրման։

Այս իմաստով, Հայկական Յեղափոխութեան «զինուոր սուրբը» բարոյականի եւ խղճի մարմնացումը չէր միայն, այլեւ գործի։ Կը հաւատար գործին անհունօրէն եւ առ այդ ինքզինք խօսքէ աւելի նուիրած էր գործին, աշխատանքին։

Ըլլալով յայտնի գիւղատնտես, Կովկասի մէջ Զաւարեան կը վայելէր մեծ հեղինակութիւն։ Դիւրութեամբ կարող էր ստանձնել որեւէ պետական կամ հասարակական պաշտօն։ Սակայն, հակառակ իր այս գիտական կարողութեան, ան երկրորդական համարեց պաշտօնը, որպէսզի կամաւորաբար կարողանար ծառայել իր սիրած ազգին՝ գիտութեան ճամբով, ի հարկին յեղափոխական կռիւի ուղիով։

Զաւարեան ամէնէ շատ հակում ունէր դէպի գիւղն ու դպրոցը։ Ուր որ երթար, գիւղի ուսումնասիրութեան կողքին իր հոգածութեան գլխաւոր առարկան կը դարձնէր աշակերտութիւնը եւ ուսանողութիւնը։ Իր գաւառի գիւղացիները զինք կը կոչէին «սուրբ Զաւարեան»։ Երբ Ակնունի բեմերէն կոչ կ՚ուղղէր երթալ «Դէպի Երկիր», իսկ Սիամանթօ իր քերթուածներով կ՚երգէր «Հայրենի Երկրէն» հրաւէրը, Զաւարեան կը գործադրէր երթը «Դէպի Երկիր», կ՚ընդառաջէր «Հայրենի Երկրէն» ղրկուած հրաւէրի կանչին։ Իրեն իբրեւ նշանաբան ընտրած էր երթալ ժողովուրդին, բացուիլ անոր, օգնել գիւղացիին, մշակին, բանուորին, ռենջպէրին։ Եւ օգնել ժողովուրդին ոչ միայն իր գիտելիքներով, այլ ազգային ազատագրական պայքարի ճամբով։

Զաւարեանի հոգատարութիւնը անսահման էր դէպի չարքաշ գիւղացիի կեանքին։ Կը սիրէր գիւղացին, գիւղը։ Կը պաշտէր հայկական բարձրաւանդակի բնութիւնը։ Կը հաւատար, անհունօրէն կը հաւատար, հայ գիւղացիի եւ հայրենի աշխարհի ազատագրման ու ազատ ինքնավարութեան։
Այս հաւատքէն մեկնելով ան կը հաստատէր, «Քանի կանգուն է Մասիսը, կանգուն կը մնայ հայ ժողովուրդը, անսասան, անխորտակելի»։

Հայութեան յաւերժական ապագայի մասին այս հաստատումը միայն կրնար կատարել իր մարգարէական կշռոյթով մեր ժողովուրդի «աշխարհիկ սուրբը»՝ ՍԻՄՈՆ ԶԱՒԱՐԵԱՆը։

Սեդօ Պոյաճեան
Լոս Անճելըս,
Հոկտեմբեր 12, 2017

FacebookTwitterOdnoklassnikiTelegramPrint
Լրահոս
Իշխան Սաղաթելյանը՝ ՀՅԴ մարզային կառույ

«ՀՅԴ մարզային կառույցների պատասխանատուների նկատմամբ ապօրինի ձերբակալություններ

20 Հունիս 2025
Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանականները աջակ

Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանականները՝ Ջիմ Շենոնը և Լիվերպուլի Լորդ Ալթոնը, այսօր

20 Հունիս 2025
Ապօրինի ձերբակալություններ և խուզարկու

Քիչ առաջ ապօրինի ձերբակալություններ և խուզարկություններ են իրականացվել ՀՅԴ մար

20 Հունիս 2025
Իրանի արժանապատիվ ժողովուրդը չի հանդու

Հունիսի 19-ին Հրապարակ TV-ի Հինգշաբթի հաղորդաշարի հյուրն էր ՀՅԴ Հայաստանի ԳՄ ա

20 Հունիս 2025
Բագրատունի – Սէուտական Արաբիոյ Դեսպան

ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ, Միջին Արեւելքի պատասխանատու երեսփոխան Յակոբ Բագրատունի երկա

20 Հունիս 2025
Ո՞վ պիտի մարմնաւորէ Վահագնը …

Պաշտօնական Երեւանը ի վերջոյ պաշտօնապէս հաստատեց, որ վարչապետ Փաշինեան 20 Յունի

19 Հունիս 2025
Ակնարկ. Հիմնաւորեալ Եւ Օրինական

Սիւնիքի ուղղութեամբ թուրքեւազրպէյճանական նկրտումներու հերթական դրսեւորում էր Պ

19 Հունիս 2025
Բագրատունի Այցելեց Լիբանանի Մէջ Եգիպտո

ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ, Միջին Արեւելքի պատասխանատու երեսփոխան Յակոբ Բագրատունի հանդ

19 Հունիս 2025
ՀՅԴ Լիբանանի Հայ Դատի Մարմինը Մտահոգու

ՀՅԴ Լիբանանի Հայ դատի մարմինը երէկ լիբանանեան լրատուամիջոցներուն հաղորդագրութի

18 Հունիս 2025
Տեղի են ունենում խորհրդակցություններ ա

«Սա նաև ուղերձ է բոլոր գործարարներին, որ եթե թուրքական պահանջների հետ հաշտ չեք

18 Հունիս 2025
Փաշինյանը կպարտվի եկեղեցու դեմ պատեր

Եկեղեցու դեմ Նիկոլ Փաշինյանի սկսած արշավը հասարակությունը բաժանել է երկու հատվ

18 Հունիս 2025
Խաղաղութեան Անել Խաչմերուկ

«Ես պարզապէս մարդ էակ մըն եմ, որ կը փորձէ գոյատեւել աշխարհի մը մէջ, որ շատ արա

18 Հունիս 2025
Համախմբուինք Գերագոյն Ու Ընդհանրական ա

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսի նախագահութեամբ, Անթիլիասի Մայրավանքին մէջ Երեքշա

18 Հունիս 2025
Մէկ Ազգ, Մէկ Եկեղեցի

Հայաստանի մէջ Ամենայն հայոց կաթողիկոսին ու բարձրաստիճան եկեղեցականներուն շուրջ

18 Հունիս 2025
Բագրատունի Այցելեց Արաբական Լիկայի Ներ

ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ, Միջին Արեւելքի պատասխանատու երեսփոխան Յակոբ Բագրատունի հանդ

18 Հունիս 2025
Փաշինյանի հարձակումները եկեղեցու վրա կ

2026 թվականի հունիսի խորհրդարանական ընտրություններից առաջ իր վարկանիշի կտրուկ

17 Հունիս 2025
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության հայտարարութ

Հայ ազգի մեծ բարերար Սամվել Կարապետյանն այսօր, ի պատասխան վարչախմբի անբարո ոտն

17 Հունիս 2025
Հայաստանի բանտերում տեղերը չեն կարող բ

Սամվել Կարապետյանի դեմ գործողությունները նպատակ ունեն վախեցնել և լռեցնել Հայ Ա

17 Հունիս 2025
Փաշինյանի հեռացումը կարող է լինել բացա

Հունիսի 16-ին Euromedia24-ի եթերում էր ՀՅԴ անդամ, ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» դաշինքի պատ

17 Հունիս 2025
Օրուան հետքերուն հետ

­Միջազգային անիշխանութեան իրականութիւնը եւ անոր վտանգները տարածաշրջանին մէջ

17 Հունիս 2025
Բոլոր Նյութերը
Հետեվեք մեզ
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram
Ստացեք մեր լուրերը էլ.փոստով
Loading
ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ Հասցե՝ ՀՀ, ք. Երևան, Մհեր Մկրտչյան 12/1 Հեռախոս՝ (+374) 10 52 17 65, (+374) 10 52 18 74 Էլ. փոստ՝ [email protected]
© ARF Dashnaktsutyun- ARMENIAN REVOLUTIONARY FEDERATION Website by Web Development Company