ՀՅԴ
Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն պաշտոնական կայք arfd.am
Skip to content
ՀՅԴ

ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ

ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ

  • ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ
    • Պատմություն
      • Պատմական ակնարկ
      • Կարևոր իրադարձություններ
      • գործիչներ
    • Ծրագիր
    • Կանոնագիր
    • Ընդհանուր ժողովներ
    • Կազմակերպական կառույց
      • ՀՅԴ Բյուրո
      • Հայաստան
        • Գերագույն մարմին
        • Տարածքային կառույցներ
        • ԱԺ խմբակցություն
        • ՀՅԴ-ն գործադիրում
      • Արցախ
      • Կազմակերպական շրջաններ
      • Երիտասարդական/ուսանողական
    • Հիմնարկներ և գրասենյակներ
    • Ուղեկից միություններ
    • Միջազգային համագործակցություն
  • ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
    • Լրահոս
    • Հայտարարություններ
    • Հոդվածներ
  • ՄԱՄՈՒԼ
    • «Դրօշակ» պաշտոնաթերթ
    • Լրատվամիջոցներ
  • ՇՏԵՄԱՐԱՆ
    • Գրադարան
    • Տեսադարան
    • Ձայնադարան
    • Լուսանկարներ
    • Թանգարան
    • Արխիվ
  • ՀԵՏԱԴԱՐՁ ԿԱՊ
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram
    • Դաս
    • Նոր
  1. ԳԼԽԱՎՈՐ ԷՋ
  2. ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
  • Հոդվածներ

Քաղաքական Անորոշութիւն Եւ Մաքրոնականութեան Մայրամուտ` Ֆրանսայի Վերջին Ընտրութիւններուն Լոյսին Տակ

07 Օգոստոս 2024

Վերջին 65 տարիներուն, զօր. Շարլ տը Կոլով հաստատուած 5-րդ Հանրապետութեան մէջ առաջին անգամն է, որ այսքան անորոշ վիճակ կը պարզէ Ֆրանսայի քաղաքական դաշտը. աննախընթաց երեւոյթ մը, որուն հանգուցալուծումը բաւական բարդ կը թուի:

Ի՞նչ տեղի ունեցաւ եւ ինչո՞ւ:

9 յունիսի եւրոպական խորհրդարանական ընտրութիւններուն, Ֆրանսայի ծայրայեղ աջ կուսակցութեան յաղթանակին որպէս հակազդեցութիւն, նախագահ էմանուէլ Մաքրոն լուծարեց Ֆրանսայի Ազգային ժողովը եւ նշանակեց արտահերթ ընտրութիւններ: Մաքրոնին այս որոշումը հաշտ աչքով չդիտուեցաւ քաղաքական շրջանակներուն կողմէ, ներառեալ` իշխանական իր շրջանակին, որոնք համոզիչ հորիզոնական կապ չգտան եւրոպական ընտրութեանց եւ ֆրանսական ընտրութիւններուն միջեւ: Մաքրոն նոյնիսկ չէր խորհրդակցած իր վարչապետին եւ Ազգային ժողովի նախագահին հետ, որոնք լուծարման որոշումը իմացած էին լրատուամիջոցներէն … Ֆրանսական մամուլը եւ վերլուծաբաններ Մաքրոնին քայլը նկատեցին հապճեպ, անխոհեմ եւ վերագրեցին անոր գոռոզ նկարագիրին:

«Ծայրայեղ աջին նկատմամբ անձնական իր ահռելի անհանդուրժողութիւնը զայն մղեց այս չհաշուարկուած քայլին», նկատել տուին շատեր: Բայց որոշումը տրուած էր, եւ ետդարձ չկար: Ֆրանսան նախագահական համակարգ է առաւելաբար, եւ նախագահին կը պատկանի վերջին խօսքը: Ու տեղի ունեցան արտահերթ ընտրութիւնները, որոնց արդիւնքը եղաւ շատ աւելի ժխտական Մաքրոնին համար, որ կորսնցուց իր ունեցած մեծամասնութիւնը` նահանջելով երկրորդ դիրք` միայն 168 աթոռով, 577 աթոռ հաշուող Ազգային ժողովին մէջ, մինչ անսպասելիօրէն առաջին դիրքը գրաւեց ձախակողմեան միաւորումը 193 աթոռով, իսկ երրորդ դիրքը գրաւեց ծայրայեղ աջը` 143 աթոռով: Այլ խօսքով, իշխանական խմբակցութեան աթոռները երեսուն տոկոսով պակսեցան, իսկ ձախը եւ ծայրայեղ աջը գրեթէ կրկնապատկեցին իրենց թիւը Ազգային ժողովէն ներս: Չորրորդ եւ հինգերորդ դիրքերը յաջորդաբար գրաւեցին աջ հանրապետականները (46 աթոռ) եւ այլազան/կեդրոն աջը (20 աթոռ): Այժմ ոչ մէկը ունի բացարձակ մեծամասնութիւն (289 աթոռ պէտք է ունենալ) եւ պատկերը խայտաբղետ է: Մաքրոնին հաշուարկը փաստօրէն լրիւ սխալ դուրս եկաւ եւ անոր թիրախը` ծայրայեղ աջը, փոխանակ տկարանալու` առաւել ուժեղացաւ … Բնականաբար կառավարութեան կազմութիւնը կը բարդանայ այս խառնիճաղանճին մէջ, Մաքրոն լուրջ դժուարութիւն ունի վարչապետ նշանակելու եւ կառավարութիւն կազմելու: Առաջին դիրքը գրաւած ձախակողմեան միաւորումը (ծայրայեղ ձախ, ընկերվարական, կանաչներ, համայնավար) բնականաբար եւ իրաւամբ կը պահանջէ վարչապետի պաշտօնը, Մաքրոն համաձայն չէ եւ կ՛որոնէ կարկտան այլ ելք մը, բան մը, որ սակայն շատ հաւանաբար անընդունելի պիտի ըլլայ ընդդիմադիր ճակատին` իրարու հակառակորդ ձախակողմեան միաւորումին եւ ծայրայեղ աջին կողմէ: Մաքրոն յայտարարեց կառավարութեան կազմութեան գործընթացը սկսիլ Փարիզ տեղի ունեցող Ողիմպիական խաղերէն ետք, կիրքերը հանդարտեցնելու կոչով …

Վերամուտը փաստօրէն բարդ պիտի ըլլայ ֆրանսական քաղաքական դաշտին համար, իսկ Մաքրոն դժուար կացութեան մէջ է եւ ստեղծուած այս անորոշ իրավիճակին պատասխանատուն ինքն է: Ըստ սահմանադրութեան, ան մինչեւ մէկ տարի իրաւունք չունի որեւէ այլ միջամտութեան, հետեւաբար յառաջիկայ մէկ տարին պիտի ըլլայ դժուար տարի մը ֆրանսացի ժողովուրդին համար, որ ահաւոր դժգոհ է` երկրէն ներս տիրող համատարած անգործութենէն, գնողունակութեան (pouvoir d՛achat) տկարացումէն, սղաճէն, անապահովութենէն, ապօրինի գաղթականներու հոսքէն, ընկերային ապահովութեան համակարգի թուլացումէն, եւ կրնայ բողոքի տարբեր միջոցներով մեծ տարողութեամբ փողոց դուրս գալ: Եւ արդէն այս բոլոր պատճառներով է, որ ընդդիմութիւնը, յատկապէս` ազգայնական ծայրայեղ աջը, աճ արձանագրեց եւ ժողովրդականութեան զգալի վերելք ունեցաւ` ամբոխավարական իր ընտրարշաւի կիզակէտը դարձնելով այս կէտերը եւ խոստանալով իշխանութեան գալու պարագային առաջին հերթին կեդրոնանալ անոնց վրայ ու հարթել զանոնք …

Մաքրոնականութեան քաղաքական մայրամուտը սկսած է: Գաղափարական անդիմագիծ պատկերով տասնամեակ մը իշխած շարժումը սկսած է պարպուիլ իր հեղինակութենէն: Ֆինանսական բարձրագոյն շրջանակներու իբրեւ ներկայացուցիչ եւ անոնց առաւելագոյն նեցուկով իշխանութեան հասած մաքրոնականութիւնը տեղի պիտի տայ ամբողջ տասնամեակներ աւանդականօրէն իշխած հակադիր երկու հոսանքներուն` ձախին եւ աջին դիմաց, որոնք երկուքն ալ գաղափարախօսական իրենց սեփական դիմագիծը ունին եւ ամուր արմատներ ունին երկրին ու ժողովուրդին մէջ:

Կայ նաեւ համակեցութեան (cohabitation) այլընտրանքը, որ սահմանադրութեան համաձայն, երբ Ազգային ժողովի ընտրութիւնները կը շահին ընդդիմադիրները` նախագահական իշխանական խմբակցութեան դէմ, նախագահը կը դիմէ համակեցութեան, որուն նախընթացը ունի երկիրը: 5-րդ Հանրապետութեան մէջ երեք անգամ տեղի ունեցած է համակեցութիւն` 1986-ին (Միթերան-Շիրաք), 1993-ին (Միթերան-Պալատիւր) եւ 1997-ին (Շիրաք-Ժոսփեն): Փորձը ցոյց տուած է սակայն, որ նման պարագաներու իշխելը հեզասահ եղած չէ եւ յաճախ եղած է խնդրայարոյց` նախագահի եւ վարչապետի միջեւ գաղափարական եւ աշխատանքային փլաթֆորմի խոր տարակարծութիւններու պատճառով:

Հուսկ, ուղիղ ամիս մը անցած է արդէն ընտրութիւններէն, եւ երկիրը դեռ չունի նոր կառավարութիւն, կողմերուն միջեւ լարուած մթնոլորտը առկայ է, երկխօսութեան բացակայութիւնը մտահոգիչ է: Պատասխանատուութեան ամբողջ բեռը կ՛իյնայ նախագահի ուսերուն` երկիրը դուրս բերելու իր իսկ ձեռքով ստեղծած բաւական բարդ իրավիճակէն:

ՀՐԱՉ ՎԱՐԺԱՊԵՏԵԱՆ

FacebookTwitterOdnoklassnikiTelegramPrint
Լրահոս
Յայատարարութիւն Հ. Յ.Դ. Հարաւային Ամ

Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Հարաւային Ամերիկայի կազմակերպական կառոյցը իր 83-

08 Հուլիս 2025
Այս մարդիկ մեր երկիրն ու ժողովրդին տան

Այսօր Ազգային ժողովի լիագումար նիստերի դահլիճում տեղի ունեցած ծեծկռտուքը պատահ

08 Հուլիս 2025
Խմբագրական. Սահմանադրութեան Օրուան Հիմ

Սահմանադրութեան օրուան նշումին առիթով լոյսին պէտք է գային շատ մը հիմնական խնդի

08 Հուլիս 2025
ՀՅԴ Հայաստանի Երիտասարդական միության ա

Հուլիսի 5-ին՝ Սահմանադրության 30–ամյակի օրը, ՀՅԴ Հայաստանի Երիտասարդական միութ

05 Հուլիս 2025
«Դրօշակ»-ի Առաջնորդող. Լինել նախաձեռն

Հայ մարդու համար այլևս զարմանալի չէ, որ յուրաքանչյուր օր լսելու է երկրի վարչապ

05 Հուլիս 2025
Հավաք-քայլերթ՝ հաջակցություն Սամվել Կա

Այսօր՝ հուլիսի 4-ին Երեւանի Մաշտոցի պողոտայի «Սիզոնսի» այգում տեղի ունեցավ հավ

04 Հուլիս 2025
ՀՅԴ անդամներին և համակիրներին առանց որ

Այսօր վաղ առավոտից ՀՅԴ անդամներին և համակիրներին առանց որևէ հիմքի հրավիրում են

04 Հուլիս 2025
Պատրաստ ենք ցանկացած սցենարի

Դասական քաղաքական հետապնդում է. Կարծում եմ՝ հարց ու պատասխանի ընթացքում էլ դու

04 Հուլիս 2025
Օրուան հետքերուն հետ. Մի­ջազ­գա­յին հա

­Հա­յաս­տա­նի ներ­քա­ղա­քա­կան այ­լան­դակ ի­րա­վի­ճա­կի լոյ­սին տակ, մի­ջազ­գա

04 Հուլիս 2025
Վարչախմբի կողմից հետապնդվողներին աջակց

Վարչախմբի կողմից հետապնդվողներին աջակցելը բոլորիս պարտքն է։ Քաղբանտարկյալ Ս

04 Հուլիս 2025
Հայ Դատի յանձնախումբը Գանատայի պետութե

Հարցազրոյց Գանատայի Հայ Դատի յանձնախումբի Օթթաուայի գրասենեակի տնօրէն Սեւակ Պե

04 Հուլիս 2025
Մեծ, Գեղեցիկ Հաշուեցոյց․․․

Գլխապտոյտի մէջ է Աշխարհը, իր բիւրաւոր բնակիչներով։ Կացութիւնը յար եւ նման է

04 Հուլիս 2025
Լույս է տեսել ՀՅԴ պաշտոնաթերթ «Դրօշակ»

Ընթերցողին այսօրվանից ներկայացվող «Դրօշակ» պաշտոնաթերթի 6-րդ համարը հետաքրքրակ

03 Հուլիս 2025
Իրանն ու ՌԴ-ն քայլեր են ձեռնարկում Բաք

Թե՛ Իրանը, թե՛ Իսրայելը ծանր հարվածներ են հասցրել միմյանց, գործողությունները ժ

03 Հուլիս 2025
Իշխան Սաղաթելյանը Բրյուսելում հանդիպել

Աշխատանքային այցով Բրյուսելում գտնվող՝ ՀՅԴ Հայաստանի ԳՄ ներկայացուցիչ, ՀՀ ԱԺ պ

02 Հուլիս 2025
Գազայի հատվածում հրադադարի կայունությո

Թրամփը հայտարարել է, որ Իսրայելը համաձայնել է Գազայի հատվածում 60-օրյա հրադադա

02 Հուլիս 2025
Ակնարկ. Մաքրոնէն Քալլաս, Անցնելով Լաւր

Ֆրանսայի նախագահին, Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարին եւ Եւրոպական Միութեան արտ

02 Հուլիս 2025
Բեմադրութիւն Եւ «Կանխում» Խաղարկութեան

Ֆրանսացի նախագահ Էմանուել Մաքրոնի զօրակցութիւնը Հայաստանի իշխանութիւններու կատ

02 Հուլիս 2025
ՍԻՐԻԶԱ կուսակցութեան նախագահը այցելեց

Ան­ցեալ շա­բաթ, ՍԻՐԻԶԱ կու­սակ­ցու­թեան նա­խա­գահ ­Սոք­րա­թիս ­Ֆա­մե­լոս, ըն­կ

01 Հուլիս 2025
«Ապառաժ»-ը դադարեցնում է իր աշխատանքը

Սիրելի՛ հայրենակիցներ, Արցախի ժողովրդի բռնի տեղահանությունից հետո «Ապառաժ»-

01 Հուլիս 2025
Բոլոր Նյութերը
Հետեվեք մեզ
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram
Ստացեք մեր լուրերը էլ.փոստով
Loading
ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ Հասցե՝ ՀՀ, ք. Երևան, Մհեր Մկրտչյան 12/1 Հեռախոս՝ (+374) 10 52 17 65, (+374) 10 52 18 74 Էլ. փոստ՝ [email protected]
© ARF Dashnaktsutyun- ARMENIAN REVOLUTIONARY FEDERATION Website by Web Development Company