Ադրբեջանը շատ լավ հասկանում է, որ իր արածն ապօրինություն է
22 Հոկտեմբեր 2024
«Հրապարակ»ի հարցազրույցը ՀՅԴ անդամ, ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության անդամ Արծվիկ Մինասյանի հետ։
– ԱԺ-nւմ քննարկեց հայ-ադրբեջանական սահմանազատման կանոնակարգի վավերացման հարցն առանց ընդդիմության։ Ինչու՞ ընդդիմությունը լքեց դահլիճը, եւ ԱԺ ամբիոնը չօգտագործեց՝ հարցադրումներ անելու համար։
-Հանձնաժողովի նիստում մի քանի ժամ հիմնավոր փաստարկներով մենք ասում էինք, որ կանոնակարգի ստորագրմանը նախորդած գործողությունները, այդ թվում Տավուշի մարզում իրականացված սահմանազատումը հակաօրինական գործողություններ են, կանոնակարգի ստեղծման ուղղությամբ Փաշինյանի եւ մի շարք այլ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց ապօրինի գործողությունները հակասահմանադրական է դարձնում այս ամբողջ գործընթացը։ Կանոնակարգ օրենքի համաձայն այս նախաձեռնությունը չի մտնելու օրակարգ, որովհետեւ օրենքով հանձնաժողովը մինչեւ ժամը 12-ը պետք է ներկայացներ եզրակացություն, այլապես այն չէր կարող ներառվել քառօրյայի օրակարգում։ Բայց քանի որ այս խախտումն էլ թույլ տվեցին, մենք որոշեցինք իրենց գործողություններին ավելորդ լեգիտիմություն չհաղորդելու համար չմասնակցել նիստին։ Մեր հնչեցրած հակասահմանադրականության վերաբերյալ փաստարկները ԱԺ նիստում կրկին հնչեցնելով մենք նրանց հնարավորություն էինք տալու շահարկել մեր մասնակցության հարցը։
– Ադրբեջանական կողմում կանոնակարգի վավերացման հարցով որեւէ գործընթաց չի սկսվել, այս դեպքում Հայաստանում տեղի ունեցող այս հապճեպ գործընթացներն ու՞մ են պետք, եթե միակողմանի են։
– Երբ այդ հարցերը տալիս ենք իշխող ուժի ներկայացուցիչներին, որոնք ասում էին, թե այս ամբողջ պրոցեսը պետք է սինխրոնիզացված լինի, որպեսզի դրանից բխող գործողությունները լիեն միաժամանակյա։ Իրենց հիմնավորումն անտրամաբանական է, ասում են` դե, Հայաստանը ստանձնել է այդ պարտավորությունը՝ կատարում է, մյուս կողմից էլ, թե՝ պարտավորությունները չենք կատարի, եթե Ադրբեջանը չվավերացնի, կամ վերապահումով վավերացնի։ Տրամաբանություն չկա։ Միջազգային պայմանագրերով արձանագրված է, որ կողմերը ստանձնում են պարտավորություն, առնվազն պայմանագրից շեղվող գործողությունները չեն կարող կատարել։ Հետագայում, երբ Ադրբեջանը չվավերացրեց, կամ ինչ-որ այլ մեկնաբանություն տվեց, որը տարբերվեց Հայաստանի իշխանությունների մեկնաբանություններից, առաջանալու է վեճ, իսկ այդ վեճը Հայաստանը չի կարող քննել միջազգային հարթակներում, որովհետեւ այս օրակարգում վեճի լուծման միջազգային մեխանիզմներ դրված չեն։ Սա դառնում է Հայաստանի վզին փաթաթված մի պարան, որով Հայաստանը քարշ է տրվելու տարբեր տեղեր՝ ի դեմս այս իշխանությունների։
– Փաշինյանը վերջին ասուլիսին ասաց, որ սահմանազատում տեղի կունենա այն ժամանակ, երբ հաստատվի հանձնաժողովների օրակարգը, այդ դեպքում ի՞նչ տեղի ունեցավ Կիրանցում, եթե դա սահմանազատում չէր, ռիսկեր կա՞ն, որ ադրբեջանական կողմը կպահանջի նույն հատվածում կրկին սահմանազատում՝ պահանջելով հանձնել, օրինակ, նոր կառուցված ճանապարհը։
– Փաստատացի տեղի է ունեցել միակողմանի զիջում, ինչպես որ Բաքուն պահանջել էր, իսկ հիմնավորումն էլ այն է, որ եթե չանենք՝ Ադրբեջանը պատերազմ կսկսի։ Նույնիսկ միջազգային իրավունքի տեսակետից այս գործողությունն առ ոչինչ է։ Պատերազմի սպառնալիքի տակ կնքված ցանկացած համաձայնություն միջազգային իրավունքը ճանաչում է որպես` առ ոչինչ։ Ադրբեջանն, իմ խորին համոզմամբ, շատ լավ հասկանում է, որ իր արածը ապօրինություն է, եւ այդ ապօրինության մեջ ներքաշել է նաեւ Հայաստանի իշխանությանը, եթե, իհարկե, սրանք կամավոր չեն գնացել։